Tuininfo

Op deze pagina vertellen we wat meer over het reilen en zeilen op de Gordelwegtuinen. Er zitten ook veel tuintips bij, dus we raden dit aan om te lezen! Onderstaand is bij elkaar gezet door bestuurslid Edgar Schoofs. Let wel, het is zijn visie op tuinieren, die niet precies de jouwe hoeft te zijn.

Een moestuin…en dan?
Als je voor de eerste keer een moestuin hebt, zit je vast vol vragen en ideeën. Dit stuk hoopt een deel van die vragen voor je te beantwoorden. Heb je al eerder een tuin gehad? Dan kan dit stuk toch ook nuttig zijn, omdat er ook specifieke gebruiken voor het complex Gordelwegtuinen worden verduidelijkt.

Spitten ja/nee?
Een gezonde tuin zit vol leven. Als je gaat spitten, keer je de grond om en vernietig je daarmee een groot deel van het bodemleven. Organismen die graag in de bovenste laag leven, komen in een lager gelegen laag. En de in een lagergelegen organismen komen in de bovenste laag. Met als gevolg dat een groot deel van het bodemleven verdwijnt. Daarbij is het spitten ook niet echt bevorderlijk voor je rug.

Als je spit, haal je een flinke hoeveelheid (onkruidzaden) die in de lagere gronddelen terecht zijn gekomen, weer boven de grond, met als gevolg dat ze kunnen gaan ontkiemen.

Lees meer uitleg hierover: http://vtvgrouw.nl/wp-content/uploads/2015/12/spitten-of-niet-spitten.pdf

Wil je toch de grond ‘los’ maken, omdat ie vast zit doordat er veel overheen is gelopen? Gebruik dan een grelinnete (woelvork), die is minder schadelijk.

Mulchen
Een kale tuin is vatbaar voor wegspoelen door regen en door de wind zal de bovenste vruchtbare laag weg kunnen waaien. Het is raadzaam te mulchen. Mulch is een bodem bedekkende laag, waardoor de wind en regen geen vrij spel meer hebben. Deze mulch kan bestaan uit bladeren, hooi, oogstresten (bijvoorbeeld het loof van de wortelen) of vers groen snoeiafval die je zo op de aarde legt.

Zelf leg ik vers verwijderd onkruid (zonder zaad, onkruid met zaad doe ik weg) weer terug op de aarde. Naast de eerdergenoemde voordelen, bestaat de mulchlaag uit voedingsstoffen voor het bodemleven, dempt het in de zomer de kracht van de zon (voorkomt uitdroging!) en onderdruk je de opkomst van onkruid.

Je kunt er ook voor zorgen dat je tuin het gehele jaar door begroeid is. Er zijn allerlei groenbemesters die je kunt zaaien als er even geen groentes op staan. Zelf kies ik voor phacelia. Deze groenbemester met blauwe of paarse bloemen zit de vruchtwisseling (later meer hierover) niet in de weg en is een enorme bijentrekker.

Composthopen
Voor als je te veel tuinafval hebt, hebben we op onze tuin drie plekken met composthopen. Hier kun je je tuin -en snoeiafval kwijt. Het is belangrijk te weten dat hier een systeem voor is. Elke compostplek bestaat uit drie vakken. In vak 1 kun je je tuin -en snoeiafval kwijt. Vak 2 is een rust vak. Hier hoef je niets mee te doen. Het derde vak is het vak van waaruit je verse compost kunt pakken voor je eigen tuin. Deze compost kun je eerst zeven met de zeef die bij de compostvakken staat.

Je zet een kruiwagen onder de zeef, schept de aarde uit vak 3 op de zeef en de grove stukken blijven achter bovenop de zeef. De gevulde kruiwagen kun je nu uitstorten op je eigen tuin.

Let op! >
*Om gezonde compost te verkrijgen is het belangrijk om geen zieke planten op de composthoop te gooien. Deze graag zelf afvoeren naar ondergrondse containers buiten de tuin, of in de kliko gooien. Aardappelplanten en tomatenplanten mogen nóóit op de composthoop, omdat deze erg gevoelig zijn voor ziekte en ziekteverspreiding

• Er zijn planten die niet op de composthoop mogen, omdat zelfs een klein stukje van deze plant kan gaan woekeren in je tuin. Gooi daarom de volgende planten in de kliko: aardpeer, brandnetel (mak hier thee van, heerlijk!) en mais (vergaat bijna niet)
• vanzelfsprekend gaat er alleen composteerbaar afval op de tuin. Glas, plastic, ijzer en dergelijke dan ook graag in de kliko deponeren!

Indeling tuin
Bij de indeling van de tuin, is het goed te weten dat elke plantengroep weer andere voedingsstoffen uit de grond haalt. Teel je op dezelfde plek steeds hetzelfde gewas, dan put je de grond uit en heb je meer kans op ziektes. Het handigst is het om een indeling te maken waarbij je rouleert.

Zelf ga ik uit van een roulatiesysteem met zes verschillende vakken (kolen, peulen, aardappelen, knollen, vruchtgroenten en bladgroenten). Je kunt de lastig te telen aardappelen ook laten, dan heb je vijf groepen, wat voor een enkele tuin toch ook al aardig puzzelen is. Aardbeien houd je buiten de wisseling. Deze planten gaan drie jaar mee. Meer lezen kan hier: http://www.mooiemoestuin.nl/moestuin/vruchtwisseling/

Er zijn ook gewassen die een gunstige invloed op elkaar hebben, die je het beste gecombineerd kunt telen. Een voorbeeld van combinatieteelt is het planten van ui tussen de rijen worteltjes. Wil je je verder verdiepen in combinatieteelt, dan is dit een mooi begin: http://zaaikalender.com/combinatieteelt/

Je kunt er natuurlijk ook een bloementuin van maken, of een kruidentuin.

Mesten
Op onze tuin gebruiken we alleen natuurlijke producten. Je kunt ervoor kiezen om paardenmest op je tuin te strooien. Kies dan wel voor paardenmest die enige tijd heeft gelegen, waardoor de antibiotica die in deze mest kan zitten uitgespoeld is. Daarnaast is verse mest te voedselrijk en kan het de wortels verbranden van tere plantjes. Verijking door compost is altijd goed, en compost kan je nooit teveel geven. Mulch je goed en kies je voor vruchtwisseling, dan is het bemesten van je tuin niet echt nodig.

Houtsnippers
Aan het begin van het seizoen vind je op ons complex 1 of 2 grote bergen met houtsnippers. Deze worden gebruikt om de gemeenschappelijke paden enigszins te verharden. Je bent vrij om deze ook te gebruiken voor het maken van paden in je eigen tuin. Houtsnippers helpen ook om de grond te verbeteren en trekken nuttige tuihelpers als wormen en spinnen aan.

Zaaien (zaaikalender)
Er zijn op internet diverse zaaikalenders te vinden. Zeker in het begin kan dit erg veel houvast geven. Houd er echter niet te star aan vast, het weer houdt zich niet altijd aan de kalender. Is het al vroeg in het jaar warm, dan kan het zomaar dat je al vroeger kunt gaan zaaien. Experimenteer er gerust op los. Een aanrader is: http://www.tuinen.nl/category/moestuinkalender
Hier vind je per maand overzichtelijk wat te zaaien, te oogsten en te doen in de moestuin.

Onkruid
Onkruiden zijn planten die je niet op je tuin hebben wil. Sommige soorten onkruid gaan hevig woekeren en kunnen een plaag zijn voor jouw tuin en die van een ander. Zeker als ze in het zaad schieten. Denk ook aan planten die zich verspreiden middels wortelstokken, zoals brandnetels.

Planten hebben altijd een functie. Denk aan heermoes. Heermoes groeit graag op gronden die niet erg voedselrijk zijn. Door de diepe worteling haalt de heermoes uit de diepere aardlagen haar voedingsstoffen en maakt zo de bovenste laag voedselrijker. Het zou jammer zijn dit onkruid op de composthoop te gooien, beter leg je het direct terug op de plek van verwijdering, ontdaan van de wortels. Het toevoegen van lavameel aan de grond helpt ook tegen heermoes. Lees hier meer over:
http://blog.natuurlijkemoestuin.be/heermoes-is-geen-lastig-onkruid/

Als tuinder heb je een zorgplicht voor je tuin. Laat hem niet overwoekerd geraken met onkruid. Je eerste jaar kan dit een flink gevecht opleveren. De daaropvolgende jaren zal je steeds minder onkruid hebben, zeker als je niet spit en je de grond goed mulcht. Als je tuin gesitueerd is aan de Gordelwegkant, kun je ervoor kiezen de strook bij het hek in te zaaien met een bloemenmengsel of aan te planten met vaste planten. Hier zal dan nauwelijks onkruid meer groeien en het wordt een mooie bergplaats voor allerlei (nuttige) insecten.

Water geven
In de warme zomer van 2016 heb ik alleen mijn aardperen van water voorzien. Als je goed mulcht, is er veel minder verdamping en blijft de grond ietwat vochtig. Als je je planten geen water geeft, dwing je ze om dieper te gaan wortelen. Hierdoor kunnen ze bij flinke warmte, genoeg water uit de diepere gronddelen halen.

Geef je je planten wel water, dan hoeven ze minder diep te wortelen. En als je dan net in de zomervakantie twee weken op vakantie bent, gaan je aan de gieter gewende planten het erg zwaar krijgen, of het zelfs niet overleven.

Waarom de aardperen dan wel water kregen? Deze plant staat in een speciekuip, omdat het een enorme woekeraar is. Hierdoor kan de plant niet aan grondwater komen.

Wil je toch water geven? Doe dat dan in de ochtend en een tot tweemaal in de week met een gieter. We gebruiken op ons complex geen waterslangen.

Zieke planten
Ook planten kunnen ziek worden. En net als bij mensen, kunnen zieke planten elkaar besmetten. Een bekende en gevreesde ziekte is phytopthora. Dit is een schimmelziekte die zowel tomatenplanten als aardappelplanten kan aantasten. Op deze foto zie je het begin van phytopthora >>

De bladeren worden bruin, waarna ook de stengels bruin gaan worden. Betreft het een aardappelplant, dan kan de schimmel ook de aardappel zelf in gaan, met als gevolg snotaardappelen. Verwijder de zieke aardappel of tomatenplanten direct en zorg ervoor dat je niets op de tuin achter laat. Ook geen stukje aardappel in de grond, want grote kans dat je volgend jaar weer deze ziekte op je tuin krijgt. Alle zieke planten dus zo snel mogelijk van de tuin in de container gooien en verwittig ook direct het bestuur, zodat er een mail uit kan gaan naar alle leden. Phytopthera verspreidt zich door de lucht en vooral bij vochtig weer, kan het razendsnel gaan.

Een tip voor als je toch besluit aardappelen te kweken: kies voor een vroeg ras dat minder gevoelig is voor phytopthera en maak heuveltjes, waardoor het water niet blijft staan rond de pootaardappel. En, erg belangrijk, pas vruchtwisseling toe. Op een plek waar aardappelen of tomaten gestaan hebben, kun je beter vier jaar geen aardappelen of tomaten meer planten. 

Gif spuiten
We zijn een vereniging die wil tuinieren op een natuurlijke manier. We spuiten dan ook geen gif op onze tuin. Dat betekent dat je soms wat minder oogst hebt, doordat er door allerlei dieren meegegeten wordt. Je kunt ook de natuur zijn werk laten doen. Lieveheersbeestjes eten maar al te graag je bladluizen op. Probeer ze te lokken door plekjes te laten verwilderen alwaar de lieveheersbeestjes kunnen overwinteren. Ze zijn ook gek op brandnetels (toch maar een paar laten staan in een vergeten hoekje) en afrikaantjes.

Gemeenschappelijk pad
Om je tuin goed per kruiwagen te kunnen bereiken, is er een gemeenschappelijk pad aangelegd door de tuin. Dit wordt in het vroege voorjaar voorzien van een verse houtsnipperlaag. Toch kan er onkruid gaan groeien. We vragen eenieder het stukje gemeenschappelijk pad bij de eigen moestuin te onderhouden, zodat de kruiwagens alle seizoenen heen en weer kunnen blijven rijden. In de praktijk komt het er dan op neer dat je ‘jouw deel’ van het pad ontdoet van onkruid. Kleine klus, groot plezier voor iedereen.

Nut van insecten voor je tuin (bijenkast)
Op ons complex hebben we twee bijenkasten staan. Deze dieren zijn erg nuttig bij het bestuiven van onze groenten. Zonder bijen (en andere vliegende bestuivers) heb je bijvoorbeeld geen courgettes. Om bestuivers te lokken, kun je ervoor kiezen naast de groentegewassen, ook zogenaamde bijentrekkers te planten. Dat kan een strookje zijn met bloeiende bloemen, of een haag van lavendel (hier komen vooral hommels op af). Idealiter zorg je ervoor dat het gehele bijenseizoen er iets van nectar te halen is op je tuin. Het bestuivende volk kan zich dan goed voeden en zal vast volgend seizoen weer terugkeren naar je tuin.

Zoals eerdergenoemd, trekt een verwilderd stukje allerlei insecten aan, zoals de zeer nuttige lieveheersbeestjes. Maar denk ook aan de regenwormen die de grond luchtig maken en van plantenresten compost maken. Zo ook het pissebed, een echte tuinopruimer!

Zaden
Er zijn verschillende (online) winkels om zaden te kopen, zoals:

-Vreeken’s zaden https://www.vreeken.nl/

– Bolster: https://www.bolster.nl/

-123zaden http://www.123zaden.nl/biologisch?gclid=COixp_iD388CFeQy0wodNOIBJA

– in Rotterdam zit ook Stek, de stadstuinwinkel: http://www.stekrotterdam.nl/ 

Er zijn ook zaden(ruil)beurzen:

http://www.reclaimtheseeds.nl/

Je kunt ook zelf zaden gaan kweken. Let wel op dat bijvoorbeeld de komkommer en de courgette zich met elkaar kunnen kruisen en dat de zaden van gekruiste planten niet altijd eetbare planten opleveren.

Tuindagen
Ons complex bestaat naast je persoonlijke tuin, ook uit gemeenschappelijke delen. Te denken valt aan de composthopen, de bomen en struiken op het complex en de groenstrook grenzend aan het Gordelpad. Deze delen dienen onderhouden te worden. Zes keer per jaar zijn er zogenaamde tuindagen waarop de gemeenschappelijke delen worden aangepakt. Aan het begin van het seizoen worden alle dagen bekend gemaakt, zodat je ze in kunt plannen.

Het is verplicht om drie van deze dagen aanwezig te zijn en mee te helpen. Kun je om uiteenlopende redenen niet deelnemen aan de tuindagen, dan kun je in overleg toetreden tot een projectgroep en de drie werkdagen uitspreiden over het hele jaar. Deelnemen aan de tuindagen heeft onze voorkeur, het is leuk elkaar te ontmoeten en elkaar tijdens het werken allerlei tips te geven en elkaar beter te leren kennen.

Bestuur/ beheergroep
Zoals elke vereniging heeft Gordelwegtuinen ook een bestuur. Dit zijn vrijwilligers die het leuk vinden bestuurlijke taken uit te voeren.

Daarnaast hebben we ook een beheergroep. Deze groep bestaat uit leden die het leuk vinden op regelmatige basis allerlei klussen op het complex uit te voeren, zoals het leeg en onkruidvrij maken van leegstaande tuinen.

Zowel de beheergroep als het bestuur bestaan uit onbetaalde vrijwilligers en hebben, net als jij, ook nog gewoon een moestuintje.

Wil je je inzetten voor de beheergroep of het bestuur? Neem dan contact met het bestuur op, live op de tuin, of via gordelwegtuinen@gmail.com

Nuttige links
Tuinieren is een mooie hobby. Zoals met veel hobby’s kun je je kennis steeds verder uitbreiden. Een korte opsomming van websites die nuttig kunnen zijn in deze zoektocht naar kennis:

Onze facebookgroep    : https://www.facebook.com/gordelwegtuinen/?fref=ts

Onze facebookpagina   : https://www.facebook.com/gordelwegtuinen/?fref=ts

Moestuingroepen:

https://www.facebook.com/groups/moestuintjee/?fref=ts

https://www.facebook.com/groups/675459879210107/

Diverse blogs:         

http://blog.natuurlijkemoestuin.be/

http://www.mooiemoestuin.nl/author/diana/

http://moeskersmoestuin.blogspot.nl/

https://www.moestuinweetjes.com/

Forum:

http://www.moestuinforum.nl/

Voor de precieze afspraken wat betreft bebouwing, beplanting en dergelijke, verwijs ik je naar ons tuinreglement.